اصول طراحی سایت و امکانات ایمنی در پروژه‌های ساختمانی (بخش سوم)
اصول طراحی سایت و امکانات ایمنی در پروژه‌های ساختمانی (بخش سوم)
در بخش دوم به جزئیات بیشتری از الزامات امنیتی، راهبردهای اجرایی و نحوه پیاده‌سازی طرح‌های امنیتی در پروژه‌های ساختمانی و چگونگی به‌کارگیری سیستم‌های امنیتی و اهمیت همکاری با مشاوران امنیتی در طول پروژه‌ها اشاره شد. در قسمت انتهائی این مطلب به موضوعاتی همچون مکان امن – امکانات امن – دسترسی امن و مهم ترین ملاحظات هر یک خواهیم پرداخت.
اصول طراحی سایت و امکانات ایمنی در پروژه‌های ساختمانی
طراحی سایت و تأسیسات ایمن نقش بسیار مهمی در حفظ امنیت و سلامت ساکنان و کارکنان ساختمان دارد. این اصول و امکانات باید از ابتدا در طراحی پروژه در نظر گرفته شوند تا خطرات احتمالی به حداقل برسد و محیطی امن و کارآمد فراهم آید. در این بخش، سه جنبه اصلی امنیت سایت شامل مکان امن، امکانات امن و دسترسی امن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
مکان امن
مکان امن یکی از اصول اساسی در طراحی ایمن سایت‌های ساختمانی است. انتخاب محل مناسب برای ساخت ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا در صورت انتخاب مکان نادرست، امکان بروز خطرات ناشی از شرایط محیطی، بلایای طبیعی یا مشکلات اجتماعی وجود دارد. در این بخش، مهم‌ترین ملاحظات مربوط به مکان امن ذکر شده است.
1. ملاحظات محلی
مکان امن باید ویژگی‌هایی داشته باشد که از وقوع خطرات احتمالی جلوگیری کند. به‌عنوان مثال، این مکان نباید در نزدیکی مناطقی قرار گیرد که خطر سیل، زمین‌لرزه یا سایر بلایای طبیعی وجود داشته باشد. همچنین، این مکان نباید به‌عنوان یک منطقه جنایی شناخته شود یا در معرض ترافیک بالای شهری قرار گیرد که می‌تواند منجر به مشکلات ایمنی شود.
2. اقلیم‌شناسی و بلایای طبیعی
آب و هوای محل ساخت باید مناسب باشد و نباید در معرض آلودگی‌های زیست‌محیطی یا صنعتی قرار گیرد. مکان‌های آلوده می‌توانند سلامت ساکنان ساختمان را تهدید کنند و برای تجهیزات و تاسیسات نیز مشکلاتی ایجاد کنند.
3. دسترسی
دسترسی به خدمات اورژانسی و امکانات حمل‌ونقل نیز از دیگر عوامل مهم در انتخاب مکان امن است. ساختمان باید در نزدیکی مراکز اورژانسی مانند ایستگاه‌های آتش‌نشانی و پلیس قرار گیرد تا در مواقع اضطراری بتوان به سرعت واکنش نشان داد. همچنین، دسترسی آسان به فرودگاه‌ها، بندرها و جاده‌های اصلی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
4. تاسیسات
محل قرارگیری تاسیسات ساختمانی مانند تأسیسات برق و سیستم‌های ارتباطی نیز باید در نظر گرفته شود. به‌عنوان مثال، باید اطمینان حاصل شود که شبکه برق به‌طور پایدار و ایمن عمل می‌کند و کابل‌های فیبر نوری به‌طور کافی برای پشتیبانی از الزامات ارتباط از راه دور موجود است.
5.نوع مکان
مکان ساختمانی می‌تواند تجاری، مسکونی یا صنعتی باشد و نوع مکان می‌تواند تأثیر زیادی در طراحی و تأسیسات آن بگذارد. هر نوع مکان نیازهای خاص خود را دارد که باید در طراحی سایت به‌طور ویژه مدنظر قرار گیرد.
اصول طراحی سایت و امکانات ایمنی در پروژه‌های ساختمانی
امکانات امن
در طراحی سایت‌های ایمن، امکانات امن شامل استفاده از سیستم‌ها و اقدامات فیزیکی و فنی است که ایمنی ساختمان را تضمین می‌کنند. این امکانات به‌طور مستقیم بر حفظ امنیت محیط داخلی و خارجی ساختمان تأثیر دارند و می‌توانند به جلوگیری از ورود غیرمجاز افراد و کاهش خطرات احتمالی کمک کنند.
1. نرده‌ها و حصارها
حصارها یکی از اقدامات اساسی برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به ساختمان هستند. انواع مختلف حصارها می‌توانند در اطراف ساختمان استفاده شوند، مانند حصارهای محیطی یا حصارهای ضد مقیاس که امنیت فیزیکی بیشتری فراهم می‌کنند. این حصارها به‌طور کلی مانع ورود افراد به‌طور غیرمجاز به ساختمان می‌شوند.
2. دیوارهای خارجی
دیوارهای خارجی باید از مقاومت بالایی در برابر شرایط مختلف برخوردار باشند. به‌عنوان مثال، این دیوارها باید در برابر بادهای شدید مقاوم باشند و پنجره‌های خارجی باید به‌طور کامل محافظت شده و از شیشه‌های مقاوم استفاده شود تا از نفوذ غیرمجاز جلوگیری شود. همچنین، در طراحی باید اطمینان حاصل شود که هیچ‌گونه شیشه‌ای که به راحتی قابل باز کردن باشد، در سطوح پایین ساختمان قرار نگیرد.
3. دیوارهای داخلی
دیوارهای داخلی باید برای محافظت از مناطق حساس و ایمن تا سقف امتداد داشته باشند و در صورت لزوم، باید از دیوارهای ضد گلوله برای محافظت در برابر تهدیدات مختلف استفاده شود. دیوارها همچنین باید با کدهای ساختمانی و آتش‌سوزی مطابقت داشته باشند و از مواد مقاوم در برابر آتش‌سوزی ساخته شوند.
4. درها و قفل‌ها
درها و قفل‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که در برابر ورود غیرمجاز مقاوم باشند. استفاده از قفل‌های ایمن و طراحی درب‌هایی که باز شدن آن‌ها فقط با مجوزهای معتبر امکان‌پذیر باشد، از اصول امنیتی اساسی به‌شمار می‌آید. همچنین، خروجی‌های اضطراری باید به‌طور مشخص علامت‌گذاری شده و سیستم‌های قفل آن‌ها در شرایط اضطراری به‌طور اتوماتیک باز شوند.
5.کفپوش‌ها
کفپوش‌های ساختمان باید از مواد مناسب و مقاوم ساخته شوند و قادر به تحمل بارهای مختلف باشند. در صورتی که کفپوش‌های ساختمان از نوع مرتفع هستند، باید طراحی به‌گونه‌ای باشد که خطرات ایمنی برای پرسنل کاهش یابد.
6. هشدارها و سیستم‌های نظارت
نصب سیستم‌های هشدار و نظارت در ساختمان برای اطلاع‌رسانی سریع در مورد فعالیت‌های غیرمجاز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این سیستم‌ها می‌توانند به‌صورت خودکار هرگونه وضعیت غیرعادی را تشخیص دهند و اپراتور را از آن مطلع سازند.
7. سقف‌ها
سقف‌ها باید از مواد مقاوم در برابر آتش و باد ساخته شوند و به‌گونه‌ای طراحی شوند که وزن و تحمل سقف ساختمان در برابر بارهای مختلف تضمین شود. همچنین، سیستم‌های تهویه مناسب و کاشی‌های سقفی که می‌توانند مشکلات احتمالی مانند نشتی را شناسایی کنند، باید در نظر گرفته شوند.
8. نورپردازی
نورپردازی محیط داخلی و خارجی ساختمان یکی از جنبه‌های مهم امنیت فیزیکی است. سیستم روشنایی مناسب باید در تمامی فضاهای ساختمان، از جمله ورودی‌ها و پارکینگ‌ها، نصب شود تا از وقوع جرایم جلوگیری کند و امنیت کارکنان و ساکنان را تضمین نماید.
اصول طراحی سایت و امکانات ایمنی در پروژه‌های ساختمانی
دسترسی امن
دسترسی امن به‌عنوان یکی از ارکان اساسی در امنیت سایت‌های ساختمانی، به مجموعه‌ای از اقدامات و فناوری‌های امنیتی اشاره دارد که هدف آن محدود کردن دسترسی افراد غیرمجاز به ساختمان و مناطق حساس است.
1. قفل‌های صفحه‌کلید و رمز
استفاده از قفل‌های صفحه‌کلید و رمز برای تأمین امنیت دسترسی به ساختمان‌ها یکی از رایج‌ترین روش‌ها است. این قفل‌ها با سیستم‌های رمزگذاری امنیتی عمل کرده و از ورود افراد غیرمجاز جلوگیری می‌کنند.
2. بیومتریک
بیومتریک به‌عنوان یک روش نوین امنیتی برای شناسایی افراد از ویژگی‌های فیزیکی منحصر به فرد مانند اثر انگشت، تشخیص چهره، یا اسکن شبکیه استفاده می‌کند. این روش‌ها به‌ویژه در محیط‌های حساس که نیاز به امنیت بالا دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
3. کنترل‌های امنیتی
از دیگر روش‌های تامین امنیت می‌توان به استفاده از سیستم‌های کنترل دسترسی، گزارش بازدیدکنندگان، و نظارت تصویری در ورودی‌ها اشاره کرد. این سیستم‌ها کمک می‌کنند تا حرکت افراد و فعالیت‌های غیرمجاز در ساختمان کنترل شود.
4. پیشگیری از آتش‌سوزی
سیستم‌های پیشگیری و مهار آتش باید در تمامی ساختمان‌ها نصب شوند تا از بروز حوادث ناگوار جلوگیری شود. استفاده از سیستم‌های پیشرفته مانند مهار آتش با گاز بی‌اثر به‌جای سیستم‌های آبی می‌تواند از آسیب به تجهیزات حساس جلوگیری کند.
منابع:
- ISO 27001:2013 – استاندارد بین‌المللی مدیریت امنیت اطلاعات.
- NFPA 72 – دستورالعمل‌های اعلام حریق و حفاظت از ساختمان‌ها.
- MNFPA 730/731 – راهنما برای امنیت ساختمان‌ها.
- Building Security Handbook – راهنمای جامع امنیت در ساختمان‌ها، انتشارات Springer.