جرم جعل در قانون-1
روش های پیشگیری از اقسام جعل مندرج در قانون مجازات اسلامی
چکیده
یکی از مهمترین جرایم علیه اعتماد و آسایش عمومی جرم جعل می‌باشد. جعل اسناد رسمی و دولتی به دلیل ارزش و اعتبار خاص آن و نیز داشتن پشتوانه قوی‌تر نسبت به سایر اقسام جعل تحت عنوان جعل مشدد قلمداد شده اند و قانونگذار با تشدید مجازات‌ها قصد پیشگیری جدی از این کیفر را دارد.
همان طور که بیان گردید جعل اقسام مختلفی دارد که از آن می‌توان جعل مادی، جعل معنوی را نام برد که هر کدام شیوه ی پیشگیری مخصوص به خود را دارند. فلذا لازم به ذکر است که بگویم در پیشگیری از جرم جعل سیستم های اداری رسمی نباید حداکثر وظیفه ی خود را طرح دعوای کیفری جعل اسناد رسمی در دادگستری بدانند و صرفاً با تقاضای مجازات وظیفه ی خود را انجام یافته بدانند؛ بلکه باید با تعامل ساز و کار‌های پیشگیری را در اولویت اول قرار دهند؛ لذا سوال مهمی که در این راستا به ذهن می رسد این است که نظام کیفری ایران برای پیشگیری از جعل از کارآمدی کافی برخوردار بوده است؟ و یا پیشگیری کیفری چه تاثیری در ارتکاب جعل دارد؟ که در پژوهش حاضر پس از ذکر پاسخ این سوالات متداول و انواع و انگیزه‌های جعل و متداول ترین شیوه‌های جعل در قانون مجازات اسلامی به ارائه ی راهکار‌هایی خاص و مفید در این زمینه خواهیم پرداخت، که شامل پیشگیری وضعی، اجتماعی، اداری و پیشگیری از طرق جعل مادی به وسیله جنس کاغذ، نوشته‌های روی کاغذ، مهر و … را نیزمی باشد.
جرم جعل در قانون-1
مقدمه
یکی از مواردی که اقدامات قانونی گسترده ای برای مبارزه با آن صورت گرفته جرم «جعل» است. جرم جعل از جرایم
-علیه امنیت و آسایش عمومی می باشد. جعل، از جرایم اصلی سلب اعتماد عمومی و اخلال در نظام اقتصادی کشور، و یکی از عوامل ناکارآمدی‌های اجتماعی در جامعه به شمار می‌رود. با توسعه فن آوری، ارتباطات و مبادلات داخلی و بین المللی، ارتکاب جرم جعل در ابعاد و سطوح مختلف در حال تحول است، از این رو در شیوه‌های نوین پیشگیری از جعل اسناد تعیین شاخص های امنیتی در ساخت اسناد و مدارک از عوامل موثر و ضروری به نظر می‌رسد.
پیشگیری از جرم جعل بسیار گسترده می باشد و مصادیق بسیاری را در بر می گیرد که آموزش یکی از مهمترین آنهاست که در اثنای فصول پژوهش مفصلاً به آن پرداخته شده است و مصادیق بسیار دیگری که تک تک بدان‌ها اشاره شده است. علاوه بر اینها قانونگذار در قانون مجازات اسلامی موادی را به این جرم اختصاص داده است که از این مواد می‌توان به مواد ۵۲۳ الی ۵۴۲ اشاره داشت. لازم به ذکر است دلیل اهمیت بسیار این جرم در جامعه می‌تواند این باشد که جرم جعل به صورت پنهان تیشه به ریشه ی اقتصاد، اجتماع و امنیت جامعه خواهد زد و نظم و توازن و سیر طبیعی یک اجتماع را با خلل بسیاری روبرو می‌سازد لذا باید تدابیر پیشگیرانه در این جرم به صورت کاملاً جدی دنبال شود و مسئولین و قانونگذاران از ابزار‌های مختلف جهت جلوگیری از مصادیق مختلف این جرم استفاده نمایند همچون هوش جاعلان حرفه ای که یکی از موارد بسیار کارآمد می باشد و یا با کم کردن فاصله ی طبقاتی می‌توانند جعل را به حداقل برسانند چرا که یکی از دلایلی که افراد به جعل دست می زنند مشکلات مالی و فقر می تواند باشد.
نکته ای که ذکر آن نیز حائز اهمیت می باشد این است که جرائم در سطوح مختلف صورت می گیرد که گاهی مشهود و عینی بوده و رسیدگی به آنها با کمی کار کارشناسی و فنی قابل پیگیری و مقابله است و گاهی نیز به دلیل فنی بودن به کار کارشناسی و مهارت کاربران نیاز داد؛ لذا با توجه این که جرم جعل از پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار است، برای برخورد و کشف جرائم فنی و پیچیده نیاز به کار کارشناسی و فنی وجود دارد و باید کاربران و مسئولان مرتبط با این حوزه با شیوه‌های جدید جعل اسناد آگاهی داشته باشند. پس به کار گیری نیرو‌های متخصص در زمینه کشف، بررسی و کاهش جعل نیز می تواند به صورت کارسازانه عمل کند.
بخش اول: کلیات
گفتار اول:عناصر تشکیل دهنده ی جعل
جرم جعل با عنایت به این که در بسیاری از موارد موجب بردن مال می شود می توان گفت از جمله جرائم علیه آسایش عمومی است. جرم جعل را در یک تقسیم بندی می توان به جعل مادی و جعل معنوی معرفی نمود هرچند جرم جعل به جرم کلاهبرداری بسیار نزدیک است و در فقه و آیات قرآن نیز عباراتی همچون «اکل مال بباطل» یا منع تقلب و تدلیس، به کرّات مورد اشاره قرار گرفته است.
برای تحقق هر جرمی سه عنصر باید وجود داشته باشد تا آن جرم محقّق گردد که عبارتند از:
۱- عنصرقانونی
۲- عنصرمادی
۳- عنصرمعنوی
که در ادامه به تشریح و تعریف هر یک خواهیم پرداخت.
منبع:خبرگزاری میزان