حاکمیت فضای سایبر و هویت دیجیتال
آیا حاکمیت سایبر بدون هویت دیجیتال امکان پذیر است؟
بی شک حاکمیت سایبر بدون هویت دیجیتال امکان پذیر نیست. با وجود این که تنظیم گری هویت دیجیتال به صورت مستقل به عنوان یکی از پایه های اساسی حاکمیت سایبری مطرح است، دلایل زیادی برای درک اهمیت این موضوع و تأثیرات هویت دیجیتال در شکل دهی به یک نظام مؤثر حاکمیت سایبر وجود دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می شود.
یکی از ارکان شکل دهی به حاکمیت سایبر، اعتماد متقابل بین ذینفعان فضای سایبر است .اگر این اعتماد وجود نداشته باشد، اقتدار حاکمان سایبری نیز چندان کارساز نخواهد بود .از آنجایی که ایجاد اعتماد جهت تعامل موجودیت ها در فضای سایبر، یکی از مهم ترین اهداف استقرار نظام هویت دیجیتال است، بدیهی است این نظام در منظومه حاکمیت سایبری هر کشوری اثرات اساسی و جدی دارد.
از سویی دیگر به زعم بسیاری از کشورها، امنیت سایبری، تمام یا بخش عمده ای از سیاست های حاکمیت سایبری آن ها را در برمی گیرد.
با توجه به نقش جدی مدیریت هویت دیجیتال در حوزه هایی نظیر مدیریت داده های هویتی، گمنام سازی و مستعارسازی هویت، کاهش جرائم سایبری و ارتقای امنیت سایبری و به دنبال آن امنیت ملی و فراملی، از این منظر نیز نقش مدیریت هویت دیجیتال در حاکمیت سایبری قابل توجه است.
با توجه به سرعت چشمگیر استفاده از فناوری های نوظهور نظیر هوش مصنوعی و فرصت ها و تهدیداتی که برای هویت دیجیتال دارد، بررسی همه جانبه این موضوع اهمیت دارد.
برای نمونه می توان به الزامات مرتبط با به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه هویت دیجیتال با رویکرد حفاظت از داده ها و حریم خصوصی و ضرورت تعریف مشخص و دقیق داده های هویتی، داده های هویتی حساس و غیرحساس اشاره کرد.
همچنین در فناوری متاورس، گسترش تولید و تبادل داده های هویتی، پیچیدگی ارتباطات هویت دیجیتال و چالش های حقوقی جدید برای آن از جمله موضوعات حاکمیتی مورد توجه است.
مدیریت هویت کاربران پلتفرم های دیجیتال و شبکه های اجتماعی به عنوان یکی از دغدغه های جدی در حاکمیت سایبری مطرح است. بدیهی است این موضوع اثرات اجتماعی، اقتصادی و امنیتی دارد.
تحقق عدالت سایبری به عنوان یکی از مؤلفه های مهم حاکمیت فضای سایبر با هدف حفظ حریم خصوصی، جلوگیری از استعمار دیجیتال و حفظ حقوق دیجیتال افراد تجلی پیدا می کند. این مهم در صورتی قابل تحقق است که از طریق یک نظام مدیریت هویت دیجیتال، نسبت به افراد و موجودیت ها در فضای سایبر شناخت کافی وجود داشته و روابط میان هویت ها شفاف باشد.
مدیریت دارایی های سایبری، شامل دارایی های اطلاعاتی و فناوری با تعیین مالکیت آن ها از طریق مدیریت هویت دیجیتال و نیز مدیریت دسترسی قابل تحقق است.
توسعه اقتصاد دیجیتال و ایجاد نوآوری و رونق اقتصادی در تعاملات تجاری ملی و بین المللی در راستای ایجاد بازار واحد جهانی، یکپارچگی و مدیریت داده های هویتی در کشور به عنوان یک دارایی ملی راهبردی، و ایجاد تحول دیجیتال و رفع شکاف دیجیتالی در جامعه از دیگر عواملی هستند که توسط مدیریت هویت دیجیتال تسریع شده و باعث شتاب دهی به شکل گیری نظام حاکمیت سایبری می گردند.
دکتر هاتف رسولی
منبع : فصلنامه هویت دیجیتال