ذهن خوانی هوش مصنوعی
آیا هوش مصنوعی می‌تواند ذهن من را بخواند؟
نگرانی واقعی‌تر زمانی است که فرد دیگری بتواند با استفاده از هوش مصنوعی ذهن من را بخواند.
وقتی پای هوش مصنوعی در میان باشد، این روزها هیچ‌چیز دور از ذهن به نظر نمی‌رسد اما داستان بعدی، بیشتر درباره‌ی انسانیت است تا هوش مصنوعی.
این داستان، شبیه داستان‌های علمی-تخیلی به نظر می‌رسد، اما علمی-تخیلی نیست درباره‌ی هوش مصنوعی است، اما نه در قالبی تاریک و آخرالزمانی.
پژوهشگران در سیدنی یک رمزگشای مبتنی بر هوش مصنوعی ساخته‌اند که سیگنال‌های مغزی را با استفاده از حسگرهایی که در یک کلاه الکترونوروفیزیولوژیکی پوشیدنی تعبیه شده‌اند، به کلمات ترجمه می‌کند این دستگاه آزمایشی، فعالیت الکتریکی مغز را شناسایی می‌کند این اطلاعات به یک واحد نظارتی منتقل می‌شوند که در آن یک رمزگشای هوش مصنوعی مبتنی بر یادگیری عمیق، سیگنال‌ها را به کلمات تفسیر و ترجمه می‌کند سپس از یک مدل زبانی بزرگ برای پالایش متن رمزگشایی‌شده و اصلاح خطاهای احتمالی استفاده می‌شود در نهایت، مجموعه کلمات انتخاب‌شده روی نمایشگر ظاهر می‌شود.
این مدل در مراحل ابتدایی توسعه قرار دارد برای ساده‌سازی فرآیند شناسایی هر واژه، آموزش آن بر مبنای مجموعه‌ای کوچک از واژگان و جملات انجام شده است مفهوم «رابط مغز و رایانه» (BCI) چیز جدیدی نیست سیستم‌های متعددی در حال توسعه‌اند که مغز انسان را مستقیماً به ماشین متصل می‌کنند به ساده‌ترین بیان، یک رابط مغز و رایانه دستگاهی است که فعالیت مغزی را—به‌طور خاص نیت شما برای حرکت دادن دست—تشخیص می‌دهد و این اطلاعات را از مغز خارج کرده و به‌گونه‌ای ترجمه می‌کند که بتواند یک رایانه را کنترل کند.
معروف‌ترین نمونه، پروژه «نورالینک» متعلق به ایلان ماسک است که یک تراشه‌ی کوچک طی یک عمل جراحی مستقیما در مغز کاشته می شود تراشه‌ی نورالینک با موفقیت در مغز سه نفر کاشته شده و آن‌ها توانسته‌اند تنها با افکار خود، دستگاه‌هایی مانند نشانگر موس یا بازی‌های ویدئویی را کنترل کنند.
ما در حال حاضر کارآزمایی‌های بالینی را در آمریکا برای محصولی به نام «تله‌پاتی» آغاز کرده‌ایم که به کاربران اجازه می‌دهد تنها با افکارشان گوشی یا رایانه را کنترل کنند و نه‌تنها این کارآزمایی بالینی را آغاز کرده‌ایم بلکه مجوز راه‌اندازی این کارآزمایی را در کانادا، بریتانیا و امارات متحده عربی نیز دریافت کرده‌ایم.
به‌بیان ساده، چیزی که دستگاه نورالینک در حال حاضر انجام می‌دهد این است که به شما اجازه می‌دهد تنها با فکر کردن، دستگاه‌ها را کنترل کنید حالا برای توضیح دقیق‌تر، می‌خواهم ویدیویی از اولین کاربرمان را پخش کنم اگر به خاطر داشته باشید، اسم او نولاند است و در بخش دی‌جی از او صحبت شد. کاری که نولاند انجام می‌دهد این است که به یک مک‌بوک PRO معمولی نگاه می‌کند و با استفاده از دستگاه نورالینک خود، همان‌طور که خواهید دید، می‌تواند تنها با ذهن خود بدون ردیاب چشمی، بدون هیچ حسگر دیگری، نشانگر موس را کنترل کند چیزی که این لحظه را خاص می‌کند این است که این نخستین بار است که کسی با استفاده از دستگاه نورالینک، به‌طور کامل نشانگر را کنترل می‌کند.
این موضوع بسیار هیجان‌انگیز است و خوشحالم که بخشی از این پروژه هستم و خوشحالم که مرا برای این کار انتخاب کردند.
به‌طور مشابه، شرکت آمریکایی «پارادومیکس» در حال توسعه سیستم رابط مغز و رایانه‌ای به نام CONNEXUS است که از آرایه‌ای از میکروالکترودها که زیر جمجمه کاشته می‌شوند، استفاده می کند.
این دستگاه با دقت بالا، فعالیت‌های عصبی را می‌خواند و هدف آن، بازیابی گفتار و حرکت در بیماران مبتلا به اختلالات شدید عصبی است در مقایسه، سیستمی که در سیدنی در حال توسعه است، کاملاً غیرتهاجمی است. یک کلاه EEG پوشیدنی برای شناسایی امواج مغزی و یک واحد هوش مصنوعی خارجی برای ترجمه آن‌ها به متن، بدون نیاز به جراحی یا کاشت در بدن نتایج تاکنون بی‌نقص نیستند، اما امیدوارکننده‌اند هوش مصنوعی توانست حدود ۷۵٪ مواقع واژه‌ی هدف را به‌درستی شناسایی کند.
پژوهشگران اکنون در پی دستیابی به دقت ۹۰٪ هستند، که گامی بلند برای دستگاهی صرفا متکی بر امواج مغزی خواهد بود ما به‌عنوان دانشمند، یک بیماری را بررسی می‌کنیم و می‌بینیم که کدام عملکرد به‌واسطه‌ی آن بیماری آسیب دیده است سپس نیاز برآورده‌نشده‌ی بیمار را از طریق فناوری هدف قرار می‌دهیم تا آن عملکرد را به حالت اولیه‌اش بازگردانیم پس از آن، هیچ محدودیتی وجود ندارد در حالی که هر سه رابط مغز و رایانه هدفی مشترک دارند.
غیرتهاجمی بودن و سادگی سیستم در حال توسعه در دانشگاه نیو ساوث ولز، آن را به گزینه‌ای بسیار جذاب‌تر تبدیل کرده است.
پیامدهای این فناوری می‌تواند زندگی بیماران دچار سکته مغزی، مشکلات گفتاری یا فلج را متحول کند به‌راحتی می‌توان آینده‌ای را تصور کرد که در آن دستگاه‌های پوشیدنی قادر به ترجمه‌ی افکار به فرمان‌های بی‌صدا و نمایش در رابط‌های واقعیت افزوده باشند یا حتی امکان برقراری ارتباط بی‌کلام مبتنی بر فکر را فراهم کنند.
ترجمه :
اندیشکده آینده پژوهی فناوری های نوین صنعت امنیت
«آصام»