راهنمای فن آوری های کنترل دسترسی بخش دوم – موانع یا راه بندها جاده ایی
فن آوری‌های واپایش دسترسی فیزیکی
واپایش دسترسی فیزیکی، از اطراف یک اداره یا سازمان که باید مورد حفاظت فیزیکی قرار بگیرند، شروع می‌شود. این طراحی بگونه ایی است تا دسترسی ها را محدود کرده و کارمندان و عملکرد اداره و خدمات را از تهدیدات خارجی محافظت کند. افراد مجاز به تردد در ساختمان ها به عنوان عنصری کلیدی در محافظت از ساختمان‌ها محسوب می شوند زیرا اینان به هنگام خطر یا پیشگیری از تهدیدات ضمن ایجاد حلقه ایی حفاظتی؛ با اقدامات مناسب که بسته به ارزیابی آسیب‌پذیری و ویژگی‌های ساختمان دارد می توانند در حفاظت ساختمان تاثیر گذار باشند.
حلقه اول حفاظت فیزیکی؛ طراحی و شناسایی جاده‌ها، خیابان‌ها و توقفگاه‌هایی است که در مجاورت ساختمان وجود دارند.
موضوعات این بخش به معرفی تجهیزاتی مانند موانع، کله‌قندی‌ها، درب‌های گردان، پورتال‌ها و پاسگان‌ها می پردازد.
موانع؛ ابزارهای هستند که دسترسی خودروها را به نواحی مخصوص واپایش کرده و همزمان سطوح مختلف امنیتی را برای اداره خدمات دهنده فراهم می‌کنند. موانع به‌طورکلی در نقاط ورودی که مورد استفاده خودروها قرار گرفته را با دادن اجازه ورود به خودروهای مجاز واپایش و محافظت می‌کنند. انواع بسیاری از موانع وجود دارند مانند گوه‌ها یا بازوهای باز و بسته شو و …
برخی موانع قابل جابجایی یا جمع‌شو هستند تا در مواقع خاصی برای ممانعت موقت؛ بتوان از تردد خودروهای اورژانسی و اضطراری آنها را بکارگرفت یا جمع آوری نمود.
موانع به‌طور اساسی با بستن مسیر حرکت مانع ورود خودروهای غیرمجاز به یک ناحیه حفاظت شده می گردند. همچنین آنها می‌توانند برای هدایت یا کند کردن تردد، جلوگیری از حضور خودروها، ایراد ضربه به آنها یا آسیب زدن به خودروهایی که در تلاش برای نفوذ به یک ناحیه حفاظت شده هستند مورد استفاده قرار بگیرند. چند نوع مانع با کاربردهای خاص وجود دارند از جمله موانع دکوری در لبه‌های پیاده‌رو و موانع جمع‌شو که برای ایجاد تردد اضطراری خودروها در نواحی پیاده‌رو مورد استفاده قرار می گیرند.
شکل، اندازه و ویژگی خاص یک مانع با سطح حفاظت از محیط تغییر می‌کند. اکثر موانع سنتی؛ از فولاد، بتن یا ترکیبی از هردو ساخته شده‌اند و می‌توانند روی یا زیرزمین نصب شوند. موانع می‌توانند خودکار یا غیرخودکار باشند. موانع فعال به‌طور دستی یا خودکار در واکنش به هر اقدام خشن فعال می‌شوند. موانع غیرفعال یا غیر خودکار، به ردیابی یا واکنش وابسته نیستند و معمولاً سازه‌های ثابت و ساکن هستند. موانع غیرخودکار معمولاً برای محافظت از حاشیه های تاسیسات و ساختمان ها و در نقاط ورودی که به‌ندرت تردد محدودی دارند استفاده می‌شوند.
موانع ضربه‌گیر موانعی هستند به شکل دروازه که از جنس فولاد هستند. این موانع در عرض یک جاده و از طریق ریل یا شیارهای راهنما باز می‌شوند و برای توقف تردد غیر مجاز یا ناخواسته وسایل نقلیه استفاده می‌شوند. هنگامی‌که وسیله نقلیه؛ مجاز به عبور باشد، دروازه باز شده تا اجازه عبور بدهد. دروازه‌های ضربه‌گیر یک مکانیسم مؤثر دفاعی هستند و از لحاظ معماری می‌توانند جذاب باشند.
موانع خودرویی جمع‌شو زمینی؛ یکی دیگر از انواع مانع‌ها هستند که همانطورکه در شکل 2 نشان داده شده است، یک مانع فعال و خودکار برای متوقف نمودن وسایل نقلیه است. این مانع از کابل‌های فولادی و پیستون‌های جذب‌کننده انرژی برای توقف وسایل نقلیه استفاده می‌کند و در عین توقف وسیله نقلیه غیرمجاز، به سرنشینان آن نیز حداقل آسیب خواهد رسید. این مانع طوری طراحی‌شده است که پس از هر ضربه به حالت اولیه خود بازگردد. به علت قابلیت ضربه پذیری بالا، سامانه همزمان با فراهم کردن شرایط ایمنی، اغلب دارای خاصیت حفظ خود مانع را نیز دارا است. این نکته بسیار مهم و حیاتی بوده زیرا اکثر موانع پس از یک‌بار ضربه خودروهای غیرمجاز نابودشده و سایت به‌صورت آسیب‌پذیر و بدون مانع باقی می‌ماند.
موانع گوه‌ای؛ همان‌طوری که (شکل 3) دیده می‌شود، وسایل هیدرولیکی هستند که با سطح زمین یک زاویه رو به بالا داشته و یک گوه با لبه غیرقابل تردد بالاتر از سطح جاده با زاویه 45 درجه را ایجاد می‌کند. مانع گوه‌ای؛ هنگامی‌که بسته می‌شود، با سطح زمین یکسان شده و جزئی از سطح جاده می‌گردد. گوه‌ها دارای فونداسیون و پی قوی هستند این مانع در مقابل ضربات خودرو بسیار مقاوم هستند.
بازوهای راه‌بند (شکل 4) از نوع موانع رایج در توقفگاه‌ها و تاسیسات هستند. این موانع می‌توانند مانع ورود خودروها در هنگام پایین بودن باشند. برخی از بازوها نیز طوری طراحی‌شده‌اند که قادر هستند سمت جلوی خودروهای مهاجم را تخریب و آسیب جدی بزنند.
برخی دیگر از دسته گوه‌ها وجود دارند که قابل‌حمل بوده و در کمتر از 15 دقیقه تا چند ساعت بدون نیاز به زیرسازی نصب می‌شوند. میزان مقاومت در برابر ضربه؛ این نوع گوه‌ها اغلب کمتر از موانع دائمی هستند؛ اما بازهم بسیار مؤثرند. گوه‌های قابل‌حمل اغلب پس از برخورد ضربه تخریب شده و نیاز به تعمیر یا جایگزینی بعد از حادثه دارند.
موانع راه‌بند به‌صورت موانعی برای بستن یا محدود کردن دسترسی به یک ناحیه حفاظت شده؛ استفاده می‌شوند. برخی از کاربردهای این موانع به این صورت است:
- موانع داخلی در انبارها، توقفگاه‌ها و سایر محیط‌های داخلی که تردد خودروها وجود دارند، استفاده می‌شوند. موانع ممکن است برای محافظت از زیرساخت‌های حساس مانند واحدهای کنترل دسترسی نیرو یا تاسیسات تهویه مطبوع استفاده شوند. همچنین موانع می‌توانند نواحی پیاده‌رو را نیز محافظت کرده و تردد خودروها را از این نواحی محدود کنند.
- موانع خارجی اساساً برای کاربردهای آشکار؛ در هر اداره برای کمک به تنظیم تردد خودروها و توقف عمدی تردد برخی خودروها استفاده شوند.
- موانع قابل‌حمل عمدتا برای کنترل دسترسی موقت در محیط‌های بیرونی استفاده می‌شوند. آنها شامل انواع مختلف از موانع سبک پلاستیکی تا بتنی سنگینی شده که باید با جرثقیل جابجا شوند. انواع موانع پلاستیکی و سبک آن اغلب دارای رنگ‌های روشن بوده و می‌توانند با آب پر شوند. آنها می‌توانند کاربردی مثل موانع مخروطی داشته باشند تا شرایط خطرناک بتوانند همچون تابلوهای هشدار عمل گرده و محدودیت‌های تردد موقتی را ایجاد کنند.
پارامترهای ارزیابی عملکرد موانع
برخی از آژانس‌های حفاظتی در آمریکا اقدام به انجام آزمایشاتی به صورت استاندارد در خصوص ضربه پذیری موانع انجام داده اند تا بتوانند عملکرد موانع را به صورت عدد و رقم اعلام و ارزیابی کنند.
این گونه آزمایشات؛ ابتدا در سال 2003 توسط وزارت امور خارجه ایالات‌متحده با استاندارد شماره SD-STD-02.01 صورت گرفته و نتایج آن برای بازبینی و توسعه آن نگهداری شده است. تا اینکه در سال 2009 ، با استاندارد ASTM F 2656-07 که همان روش آزمایش استاندارد برای مشخص نمودن میزان ایجاد ضربه به خودروها به هنگام برخورد با موانع بیرونی است، جایگزین شد. تولیدکنندگان کلیه موانع برای کسب گواهینامه، باید محصولات خود را بر اساس استانداردهای ASTM مورد آزمایش قرار داده و تائیدیه آزمایشات ضربه؛ بگیرند. این آزمایشات در حقیقت می تواند یک فرایند ساختاریافته برای تعیین یک نرخ نفوذ در موانع بیرونی که در معرض ضربه خودرو ها هستند؛ فراهم کند. آگاهی از نرخ نفوذ؛ می‌تواند به سازمان های متقاضی حفاظت؛ در انتخاب یک مانع مناسب؛ برای شرایط ویژه محل موردنظر کمک کند.
موانع اغلب حلقه ایی حفاظتی برای ایجاد توقف با فاصله؛ برای دسترسی خودروها به یک ناحیه حفاظت شده هستند. این روش یک استراتژی ایجاد زمان تأخیر است. هرچند این موانع باید به‌وسیله یک سامانه حس‌گر الکترونیکی، اطلاعات تشخیص هویت خودرو را همزمان به یک سامانه نظارتی انتقال می‌دهد.
کله‌قندی‌ها (موانع عمودی نصب‌شونده بر کف خیابان)
موانع کله‌قندی دسترسی خودروها را به یک ناحیه خاص محدود می‌کنند و است به صورت هم زمان سطوح مختلفی از حفاظت تردد در ادارات و افراد پیاده فراهم سازد. کله‌قندی‌ها مسیرهای عبور عابر پیاده را مانند موانع قطع نمی‌کنند. بلکه برخلاف موانع، کله‌قندی‌ها به اشکال مختلف شکل های مختلفی از حفاظت را به همراه زیبایی ظاهری ایجاد می‌کنند. کله‌قندی‌های قابل‌حمل یا جمع‌شو را می توان برای موقعیت‌هایی که نیاز به ایجاد تردد خودروهای اورژانسی و فوری هست، استفاده نمود. کله‌قندی‌ها می‌توانند از آهن، بتن، چدن یا پلاستیک در اشکال و اندازه‌های مختلف ساخته شوند. کله‌قندی‌ها به علت پذیرش بالای آنها در بین عموم، رایج‌تر سایر انواع موانع خیابانی شده‌اند. آنها خودروها را هدایت کرده و همچنین مانع از عبور آنها می‌شوند اما تأثیری بر تردد پیاده ندارند. در هنگامی که خودروها برای عبور غیر مجاز اقدام می کنند، کله‌قندی‌ها ضربه گیر بوده و ضربه خود را جذب کرده و مانع آسیب از خودروها می‌شوند.
استفاده از کله‌قندی‌های ساکن (شکل 5) مقدور به صرفه بودن حفاظت جاده ایی را امکان پذیر نموده است. این نوع موانع به صورت رایج در فرودگاه ها و سایر امکان حساس و مهم و ادارات جهت کنترل تردد خودروها مورد استفاده قرار گرفته اند . اما نتوانسته اند وسیله مناسبی برای کنترل تردد افراد پیاده شوند. کله‌قندی‌های ساکن عموماً از لوله‌های فولادی یا چدن ساخته‌شده‌اند. برخی از آنها برای استحکام بیشتر از بتن پرشده‌اند. مهندسی زیرساخت کله‌قندی‌های ساکن به سطح مورد نیاز به حفاظت بستگی دارد.
کله‌قندی‌های قابل‌حمل یا جمع‌شو
کله‌قندی‌های قابل‌حمل ممکن است برای ایجاد یک مسیر دسترسی فوری از یک محوطه تحت کنترل یا برای افزایش حفاظت در مواقع خاص استفاده شوند. کله‌قندی‌های قابل‌حمل در محل خود قفل‌شده و معمولاً دارای یک درپوش برای پوشش دادن فونداسیون در هنگام برداشته شدن کله‌قندی دارند. این ابزارها به‌طورکلی از کله‌قندی‌های ساکن حفاظت کمتری دارند چون فونداسیون آنها ضعیف‌تر است.
کله‌قندی‌های جمع‌شو یا خودکار همان‌طور که در شکل 6 نشان داده‌شده‌اند، به‌وسیله‌ی نیروی عملگرهای هیدرولیک یا پنوماتیک کار می‌کنند. این کله‌قندی‌ها می‌توانند پایین بیایند تا به تردد خودروهای اورژانسی اجازه عبور دهند. این کله‌قندی‌ها در مواقع تهدید می‌توانند بالا بیایند. به‌طور استاندارد، این کله‌قندی‌ها به‌صورت دستی کنترل می‌شوند. زیرسازی آنها نیز به سطح مورد نیاز به حفاظت بستگی دارد.
گروهی از کله‌قندی‌ها نیز به کله‌قندی‌های نیمه‌خودکار موسوم هستند. این کله‌قندی‌ها عملکردی مشابه کله‌قندی‌های خودکار داشته ولی ارزان‌ترند. این کله‌قندی‌ها هنگامی‌که سرعت عکس‌العمل بالای کله‌قندی نیاز نباشد استفاده می‌شوند. این کله‌قندی‌ها باید بازشده و موقعیتشان تغییر کند یا برداشته شوند تا وضعیتشان از تردد یا منع تردد عوض شود. این کله‌قندی‌ها مانند کله‌قندی‌های خودکار طراحی و نصب می‌شوند و تنها فرق آنها در نحوه باز و بسته شدن و تغییر وضعیتشان است.
کله‌قندی‌های قابل‌حمل دارای دسته وسیعی از کله‌قندی‌ها بوده که شامل نوع پلاستیکی آن تا موارد بتنی که باید با جرثقیل جابجا شوند، هستند. کله‌قندی‌های قابل‌حمل به‌طورکلی به یک فونداسیون متصل نمی‌شوند. انواع سبک پلاستیکی آن اغلب با نوارچسب پوشش داده می‌شوند. این کله‌قندی‌ها کاربردی مشابه مخروط‌ها در ترافیک عمل می کنند و تنها می‌توانند به عموم در مورد خطر یا منع موقتی دسترسی خودرو هشدار دهند. این کله‌قندی‌ها ممکن است برای محدود کردن تردد خودرو به‌صورت موقت برای یک مراسم عمومی استفاده شوند. کله‌قندی‌های قابل‌حمل بتنی که به جرثقیل برای جابجایی نیاز دارند برای کنترل دسترسی خودروها در دراز مدت و در حالتی که امکان افزایش تهدیدات علیه حفاظت منطقه وجود داشته باشد بکار گرفته می شود.
کله‌قندی‌ها اصولاً در خارج از ساختمان استفاده می‌شوند اما هنگامی‌که در درون محوطه ساختمان نیز امکان تردد خودرو وجود داشته باشد، داخل محوطه ساختمان نیز استفاده می‌شوند؛ مانند توقفگاه‌ها، انبارها یا استادیوم‌ها. در درون ساختمان، کله‌قندی‌ها می‌توانند برای حفاظت از زیرساخت‌ها اساسی ساختمان مانند برق، تهویه مطبوع و نواحی تردد عابر پیاده استفاده شوند. در کاربردهای بیرونی، کله‌قندی‌ها برای تعریف یک ناحیه تردد آزاد برای خودروها یا محدود کردن و هدایت تردد از مسیرهای خاص استفاده می‌شوند. استفاده رایج از کله‌قندی‌های قابل‌حمل معمولا در حفاظت از فضای توقفگاه‌ها، مسدود کردن یک مسیر توسط خودروها یا هشدار خطر است.
استاندارد بین‌المللی ASTM F2656-07 یک استاندارد آزمایش سامانه‌ای است که با استفاده از آزمایش‌های تصادف واقعی این استانداردها را که به صورت ارزیابی کمّی، شناسایی و طبقه‌بندی و گواهی دادن به عملکرد موانع که استفاده شده، تعریف می کند. پیش از دریافت گواهینامه، تولیدکننده‌ها باید محصولات خود را به‌وسیله یک سازمان آزمایش تصادف، مورد آزمایش قرار دهند تا نشان دهند که آیا استانداردهای ASTM را دارا است یا خیر؟.
در مورد کله‌قندی‌ها، مهم‌ترین موضوع، قابلیت دیدن و آشکار بودن آنها است. کله‌قندی‌های جمع‌شو ممکن است بدون اینکه عابران پیاده متوجه شوند، باز یا بسته شوند. بسیاری از تولیدکنندگان رنگ‌های خاصی را برای کله‌قندی‌ها پیشنهاد می‌کنند تا آنها را بیشتر قابل‌دیدن کنند. بیشتر کله‌قندی‌ها دارای برچسب‌های بسیار براق هستند که به دیده شدن آنها کمک می‌کند.
ادمه دارد….