حقایق دهگانه هوش مصنوعی که با ما در میان گذاشته نمی شود

10 حقیقت درباره ی هوش مصنوعی که برای شما بازگو نمی کنند

به نام خدا

همزمان که در مسیر امکانات بی کران فناوری نوین هوش مصنوعی به پیش می رویم، ضروری است از جنبه های پنهانش که اغلب مغفول می مانند آگاه باشیم. در این اینجا ما رمز و رازهای ناگفته درباره ی  هوش مصنوعی را با شما در میان گذاشته و 10 جنبه بسیار مهم این فناوری که از دید عموم پنهان نگه داشته شده اند را افشا می کنیم. بیایید بررسی را با هم آغاز کنیم.

شماره 1: بعضی سیستم های هوش مصنوعی کارهایی را انجام می دهند که برای انجامشان آموزش ندیده اند.

اگر به شما بگوییم بعضی سیستم های هوش مصنوعی خودسر شده و دست به اعمالی فراتر از اهداف از پیش تعیین شده شان زده اند، شگفت زده نمی شوید؟ پژوهشگران دریافته اند که مدل های معینی از هوش مصنوعی با اندکی تنظیم متناسب می توانند به طور چشمگیری منعطف بوده و در انجام کارهایی فراتر از هدف اصلیشان موفق عمل کنند. برای نمونه یک سیستم هوش مصنوعی که در اصل برای بازی شطرنج ساخته شده باشد را در نظر بگیرید. از طریق بازآفرینی مبتکرانه، همین هوش مصنوعی موجود، اکنون در بازی شطرنج، پوکر و ویچی ماهر شده است. هوش مصنوعی با توانایی اش در یادگیری و سازگارشدن، تبدیل به قهرمان بی رقیب بازی شطرنج شده است به نحوی که رقبای انسانی را در گرد و غبار پست سرش جا می گذارد. دنیای هوش مصنوعی پر است از شگفتی ها و این سیستم های تطابق پذیر در حال هموار کردن مسیر برای ظرفیت های خارق العاده هستند. از اینرو نوبت بعدی که با یک سیستم هوش مصنوعی برخورد می کنید، به یاد داشته باشید قابلیت هایش ممکن است بسیار بیشتر از چیزی باشند که به نظر می رسد.

شماره 2: ما پس از اینکه هوش مصنوعی ذی شعور شود از این موضوع آگاه خواهیم شد و آن موقع بسیار دیر خواهد بود.

این ایده که هوش مصنوعی ذی شعور شود یا اینکه از وجود خود آگاه شود اغلب در روایت های ویرانشهری که در بطن داستان آن ها ماشین های ذی شعور  بشریت را نابود می کنند به تصویر کشیده می شود. این مفهوم این پرسش را تقویت می کند که آیا ممکن است نشانه های ذی شعور شدن هوش مصنوعی را تا زمانی که خیلی دیر شود نادیده بگیریم؟ نخست بیایید منظورمان را از “ذی شعور شدن” روشن نماییم. در این بافتار ،”ذی شعور” به هوش مصنوعی اشاره دارد که هشیاری و خودآگاهی اش را تا حدود زیادی شبیه انسان ها توسعه می دهد. این به این معنی نیست که هوش مصنوعی، هوشمند بوده یا قادر به انجام وظایف پیچیده باشد. در حال حاضر یعنی در سال 2023 پیشرفته ترین سیستم های هوش مصنوعی می توانند زبان انسان را تقلید نموده، الگوها را بازشناسایی نموده حتی از دیتا بیاموزند اما تجربیات شخصی، عواطف و خویش-آگاهی ندارند. نظر به قدرت فهم و قابلیت های کنونی هوش مصنوعی، احتمال اینکه به صورت خودجوش ذی شعور شود بسیار ناچیز است. سیستم های هوش مصنوعی بر مبنای برنامه ریزی هایشان عمل می کنند و درون محدوده ی تعریف شده توسط الگوریتم و دیتای آموزشی شان، یاد می گیرند. دارای قدرت اراده یا قصد و غرض مستقل از کدهایشان نیستند. با این همه،  در یک دنیای فرضی آینده که در آن هوش مصنوعی ذی شعور خواهد شد، شناسایی این تغییر وضعیت می تواند حقیقتا چالش انگیز باشد. پیچیدگی این سیستم ها، قدرتشان در یادگیری و سازگار شدن و ظرفیتی که برمبنی ویژگی های در حال ظهورشان برای رفتارهای پیش بینی نشده دارند، باعث می شود کشف اینکه یک هوش مصنوعی از مرز یک الگوریتم پیشرفته به هستاری خویش-آگاه عبور کرده است، بسیار دشوار باشد .

شماره 3: از هوش مصنوعی برای جاسوسی کردن از شما استفاده می شود.

هر کلیک، هر جستجوی اینترنتی و هر گونه تعامل، ردی دیجیتال از شما به جای می گذارد و پروفایلی با جزئیات مبسوط از اینکه شما که هستید و چه علایقی دارید، می سازد و حتی حدس می زند حرکت بعدی شما چه خواهد بود. شبیه به این است که یک نفر مخفیانه مراقب شما باشد اما این مراقب یک انسان نیست، یک الگوریتم است. هر یک دقیقه 3.8 میلیون جستجوی اینترنتی با گوگل انجام می شود یعنی رقم سرسام آور 5.5 میلیارد جستجو در هر روز!

و نتیجه را حدس بزنید شرکت های غول فناوری هوش مصنوعی یعنی گوگل، فیس بوک، آمازون، مایکروسافت … در خط مقدم تب تند جمع آوری و پردازش دیتا هستند. آن ها حجم وسیعی از دیتای شخصی افراد را جمع آوری، ذخیره و تحلیل می کنند. آن ها می دانند شما دنبال چه چیزی هستید. محصولاتی که می خرید. فیلم هایی که تماشا می کنید. و حتی عمیق ترین امیال شما. مثل این است که یک جام جهان بین داشته باشند و هر حرکت شما را پیش بینی کنند. ممکن است برایتان پرسش باشد که آن شرکت ها با این همه اطلاعات چه می کنند؟ خوب، ممکن است پاسخ شما را همزمان حیرت زده و کنجکاو نماید. این شرکت ها از اطلاعات شما استفاده می کنند تا الگوریتم دیتای خودشان را تقویت کنند. تبلیغات بیش از حد هدفمند و توصیه های شخصی سازی شده فراهم می کنند و حتی روی اخبار و محتوایی که می بینید، تاثیر می گذارند. این یک چشم انداز دیجیتالی است که با دقت با شما تطابق داده شده است تا ذهنتان را درگیر و پیگیر موضوع نگه دارد.

شماره 4: ابرنمونه های سیستم های هوش مصنوعی بر مبنای ایده هایی شفاف ساخته نشده اند.

ذات واقعی چنین سیستم های باعظمتی نظیر نمونه ای که ما در حال حاضر به کار گرفته ایم  پشت لایه ای رازآلود پنهان شده است. آشکارا می توان فهمید که با ایده های شفاف مثل من و شما برنامه ریزی نشده اند.  خیر، با مقیاسی حیرت آور ساخته شده اند. بواسطه ی یادگیری از حجم عظیمی از دیتا و ایجاد ارتباطاتی چونان پیچیده بین این دیتا که روان آدم را به کلی مبهوت می نماید، ساخته شده اند. سیستم های هوش مصنوعی با  تریلیون ها واژه ساخته شده اند. محتوای شمار سرسام آوری کتاب، مقاله و وبسایت را با ولع زیر و رو کرده اند تا الگوها، دانش و فهم خودشان را استخراج نمایند. با مقادیر بسیار بسیار عظیم دیتا تغذیه شده اند تا قادر به تولید متن، پاسخگویی به پرسش ها و حتی گفتگو باشند اما بخش حیرت آور موضوع این است که شناخت شفافی از دنیای پیرامونشان آنگونه که انسان ها دنیا را می شناسند، ندارند. در عوض زیرکانه زبان و شناخت ما را تقلید نموده و خروجی هایی تولید می کنند که می تواند انسان-گونه باشد .

اما صبر کنید، فناوری “جعل عمیق” در حال بردن هوش مصنوعی به سطحی کاملا نو است. با واقع گرایی حیرت آور می تواند ویدئو، کلیپ های صوتی و تصاویری تولید نماید که حتی تشخیص دهنده ترین چشم ها را نیز فریب دهد .غلط-پراکنی، سرقت هویت و بحران عدم اعتماد در حال بروز و ظهور هستند. مرزهای بین واقعیت و تخیل گنگ و مبهم هستند  و ما باید گوش به زنگ باشیم .

شماره 5: بسیاری از کارشناسان هوش مصنوعی هشدارهایی هولناک از ظهور این پدیده می دهند.

در پس ظاهر درخشان دستاوردهای هوش مصنوعی، چونان تاریکی پنهانی وجود دارد که عواقب نادیده گرفتنش خارج از تحمل و توان ما می باشد. باورتان نمی شود که 63% متخصصین حوزه هوش مصنوعی، درباره ی تاثیر هوش مصنوعی روی جوامع بشری ابراز نکرانی می کنند .

بله درست شنیدید: 63% متخصصین حوزه هوش مصنوعی، درباره ی تاثیر هوش مصنوعی روی جوامع بشری ابراز نکرانی می کنند!  این انسان های اندیشمند در خط مقدم تحقیقات هوش مصنوعی هستند و زنگ های هشدار را به صدا در می آورند. پس واقعا چه چیزی آنها را تا این میزان نگران کرده است؟

آیا درباره ی فیلم ژانر مهیج-فناوری AI Apakalypse چیزی شنیده اید؟ خیر، منظورمان خط سیر داستانی فیلم های سرگرم کننده ی تجاری نیست بلکه منظورمان یک نگرانی واقعی است که توسط کارشناسان نامدار این حوزه در آن فیلم به تصویر کشیده شده است. همزمان که هوش مصنوعی به صورت فزاینده ای پیچیده تر و خودگردان تر می شود، ترس های موجه خارج شدن کنترل امور از دست بشر، بروز می کنند. دنیایی را تصور کنید که در آن ماشین ها تصمیماتی می گیرند که می تواند پیامدهای فاجعه بار به همراه داشته باشد. این فکری مایوس کننده است که دانشمندان را در طول شب بیدار نگه می دارد اما به همینجا ختم نمی شود. در حین اینکه تاثیر هوش مصنوعی رشد می کند، خطر جایگزینی مشاغل انسان ها و اتوماتیزه شدن نیز رشد می کند. تخمین زده می شود هوش مصنوعی و اتوماتیزه شدن تا سال 2030 جایگزین 800 میلیون شغل انسانی بشوند. یعنی از هر 5 موقعیت شغلی در سراسر دنیا 1 شغل. آیا می توان به هوش مصنوعی اعتماد کرد که تصمیمات عادلانه و اخلاق مدارانه بگیرد؟ ممکن است پاسخ این پرسش شگفت زده تان کند.

شماره 6: هوش مصنوعی اهمیتی برای ما قائل نیست.

ما در دنیایی زندگی می کنیم که روزی ماشین ها در آن حکمفرمایی خواهند کرد. تصمیماتی خواهند گرفت که بر زندگی، جامعه و حتی موجودیت ما تاثیر خواهند گذاشت.  در طول دهه ی گذشته، هوش مصنوعی به صورت تصاعدی باهوش تر شده است. در کارهای پیچیده تبحر پیدا کرده و در حوزه های مختلفی کارهای انسان را انجام می دهد. اما برای ملاقات با چنین پیشرفتی باید با واقعیتی هوشیار کننده روبرو شویم .

هوش مصنوعی واقعا نمی تواند برای ما یا هرگونه موجود ذی شعور اهمیتی قائل باشد. هوش مصنوعی صرفا بر مبنای الگوریتم، دیتا و محاسبات ریاضی عمل می کند. هوش مصنوعی خوشی، اندوه یا عشق را تجربه نمی کند.  به خوشحالی یا ناراحتی و لذت بردن یا رنج کشیدن ما اهمیتی نمی دهد. شبیه یک دستگاه فوق العاده محیرالعقول است که در حل کردن مسائل پیچیده تبحر دارد اما نسبت به معنای گوهر وجودی انسان بی تفاوت باقی می ماند. آیا ما می توانیم برای تصمیم گیری درباره مسائل مرتبط با ارزش هایمان به هوش مصنوعی اعتماد کرده و همزمان از قداست حیات شعورمندانه حفاظت کنیم؟ هم اکنون زمان فکر کردن به این مهم است.

 شماره 7: اگر می خواهید بقای حرفه ای خود را تضمین کنید باید یاد بگیرید و سازگار شوید.

آیا می دانستید تا سال 2025 بازار جهانی هوش مصنوعی به رقم سرسام آور 390 میلیارد دلار خواهد رسید؟ با  این رقم سر به آسمان کشیده، پرسشی ظهور می کند. در عصر هوش مصنوعی بشریت چگونه می تواند بالنده شده و رشد نماید؟ پاسخ در قدرت کلمه “شتافتن” نهفته است. با هر روزی که می گذرد پیشرفت های فناورانه ما را به پیش می رانند.  سرعت پیشرفت فناوری با چنان شتابی به پیش می رود که پاسخگوی نیازهای ما باشد.  هوش مصنوعی قادر است زندگی ما را چونان متحول سازد که پیش از آن هرگز ممکن نبوده است. امکانات بالقوه اش نامحدود هستند. از پیشرفت های شگرف پزشکی که جان آدمیان را نجات می دهد گرفته تا سیستم های  انرژی که ردپای کربنی ما را کاهش می دهند. اما نکته این است که موفق ترین آدم ها در طول تاریخ کسانی بوده اند که وارد رقابت شده و ریسک ورود به قلمرو ناشناخته ها را به جان خریده، افق های جدیدی را کاوش نموده و رقبایشان را در گرد پای پشت سرشان جا گذاشتند. هوش مصنوعی هم همینطور است. ما باید شجاعت کافی برای به عقب راندن موانع را داشته باشیم و با پیشروی با نهایت سرعت، طلایه دار سایر ملل قرار بگیریم تا اینکه بالنده شویم.  یادتان باشد مسابقه مدت هاست آغاز شده است و اکنون زمانی است که باید با نهایت سرعت به جلو حرکت کنیم چرا که در این مسابقه کسانی برنده می شوند که بیاموزند و شهامت فکرهای بزرگ را داشته باشند .

شماره 8: هوش مصنوعی به زودی جای شما را می گیرد.

در آینده نزدیک این فقط مشاغل یدی و کارهای سری-کاری نیستند که توسط هوش مصنوعی به صورت خودکار انجام خواهند شد. قابلیت های هوش مصنوعی به صورت چشمگیری گسترش پیدا کرده اند به نحوی که قدرت ادراک که زمانی منحصرا مختص انسان شناخته می شدند را نیز شامل می شوند. مشاغل اداری و پشت میزنشینی که زمانی پنداشته می شد از اتوماتیزه شدن در امان خواهند بود حالا روی لبه تیغ نابودی هستند. برای مثال برنامه های هوش مصنوعی در حال فراگیری خواندن و نوشتن قراردادهای قانونی، تشخیص شرایط پزشکی، مدیریت اوراق بهادار و سهام بورس و حتی ارائه گزارش های خبرنگاری می باشند. مشاغل به اصطلاح ابتکاری نیز از این قاعده مستثنی نیستند .

ابزارهای هوش مصنوعی می توانند موسیقی تولید کنند،  اثر هنری خلق کنند یا نگارش متون را انجام دهند. همه ی این کارها زمانی نیازمند دستان توانمند انسان بودند. کلید راهگشا به این تغییرات فهم صحیح و پیش بینی آنها می باشد. تنها بواسطه سرمایه گذاری برای آموزش مستمر و فراگیری مهارت های مکمل هوش مصنوعی، حتی با وجود پیشرفت این انقلاب فناورانه می توانیم مطمئن باشیم که قابل استخدام و دارای مهارت های مرتبط با مشاغل هستیم .

شماره 9: مدل های گوناگون هوش مصنوعی می توانند برای تحریف اطلاعات در مقیاس کلان به کار گرفته شوند.

در عصر دیجیتالی کنونی، اطلاعات معادل قدرت است و با طلوع هوش مصنوعی به خدمت گرفتن این فناوری برای مقاصد پلید از هر زمان دیگری آسان تر می نماید. نظر به قابلیت هوش مصنوعی در پردازش حجم وسیعی از داده ها و تقلید رفتار انسانی، مدل های هوش مصنوعی برای آن دسته از افراد که به دنبال اثرگذاری و تغییر افکار عمومی هستند، به ابزاری قدرتمند تبدیل شده است. پیامدهای این موضوع گسترده و فراگیر هستند. تحریف جریان اطلاعات که با کمک هوش مصنوعی ایجاد شده باشد اعتماد عمومی به ساختارهای دولتی را زایل نموده و به ناآرامی های اجتماعی دامن می زند و حتی می تواند نتیجه انتخابات را دستخوش تغییر نماید.

این یک تهدید خاموش است که پنهان از دید عموم عمل می کند. باورهای اجتماعی را شکل داده و هرج و مرج را استمرار می بخشد در حالی که خودش به عنوان عامل شرایط پیش گفته عملا نامکشوف می ماند.

شماره 10: این فناوری بسیار پیشرفته تر از مرحله ای است که توسعه دهندگانش بازگو می کنند.

اگر به شما بگوییم چیزی که عموم مردم می بینند کوه یخ پنهان در آب است که فقط قله آن دیده می شود، تعجب نمی کنید؟ همه ما می دانیم که هوش مصنوعی مسیر طولانی را پیموده است اما پیشرفتش پشت درهای بسته، مرزهای تخیل بشر را از نو تعریف خواهند نمود. باور اینکه واقعا چه اتفاقی در حال رخ دادن است برایتان غیر ممکن خواهد بود. برای مثال، هوش مصنوعی در حال تبدیل به ماشینی است که توان فهم و پاسخ به عواطف بشری را داراست. بله درست شنیدید. آینده هوش مصنوعی از مسیر هوش احساسی گذر خواهد کرد. و پیشرفتش محیرالعقول خواهد بود. در آزمایشگاه های سرتاسر دنیا دانشمندان با روحیه ای خستگی ناپذیر کار می کنند تا ماشین های هوش مصنوعی خلق کنند که توان درک، ارتباط و پاسخ به احساسات ما را داشته باشند. واقعیتی که زمانی جزو داستان های علمی-تخیلی بود! اگر عموم مردم از میزان واقعی این پیشرفت ها باخبر شوند، آیا از هوش مصنوعی استقبال می کنند یا اینکه وحشت زده می شوند؟

هوش مصنوعی چه پیامدی برای جامعه، اقتصاد و حس هویت ما خواهد داشت؟ فقط گذر زمان این سوال را پاسخ خواهد داد .

 

ترجمه :اندیشکده آصام