جرم جعل در قانون-4
روش های پیشگیری از اقسام جعل مندرج در قانون مجازات اسلامی
جرم جعل در قانون-4
روش های پیشگیری از اقسام جعل مندرج در قانون مجازات اسلامی
قسمت سوم بند سوم از عنصر معنوی را توضیح داد و سپس اعلام داشت برای تحقق عنصر روانی باید دو عامل سوء نیت عام و سوءنیت خاص‌مشخص گردد. سپس به تشریح بند چهارم عنصر ضرر در جرم جعل و عوامل تحقق آن از جمله انواع ضرر‌های حاصل از جرم جعل پرداخته بود.
قسمت چهارم در گفتار دوم اقسام جعل از جمله ساختن نوشته یا سند و یا مهر یا امضای دیگری، خراشیدن یا تراشیدن قلم بردن و الحاق را مطرح و سپس به روش‌های پیشگیری از اقسام جرم جعل می پردازد.
جرم جعل در قانون-4
گفتار دوم:اقسام جعل
حقوقدانان ایرانی معمولا جرم جعل را به دو نوع جعل مادی و معنوی تقسیم بندی می‌کنند.
بند اول:جعل مادی
جعل مادی عبارت است از تحریف حقیقت با عمل مادی ضمن باقی ماندن اثر خارجی مادی در نوشته یا سند یا غیر آن.
جعل مادی به تغییرات ظاهری در یک سند با استفاده از روش های فیزیکی مانند برش یا تراش گویند. لازمه جعل مادی، انجام عمل مادی است به عبارت دیگر سند ابتدا به صورت واقعی در عالم خارج وجود پیدا می کند، سپس بزهکار با عمل خود محتوا و مضمون یا امضای آن را تغییر می‌دهد و نتیجه عمل وی در سند باقی می ماند.
تشخیص جعل مادی از طریق ارجاع امر به کارشناس صورت می گیرد، اما گاه عمل جعل توسط افراد غیر حرفه ای به نحوی انجام می شود که با کمی دقت قابل تشخیص می باشد.
از جمله مصادیق جعل مادی نیز می توان به موارد زیر اشاره داشت که در ماده ۵۲۳ نیز بدان اشاره شده است:
جرم جعل در قانون-4
الف:ساختن نوشته یا سند و یا مهر یا امضای دیگری
مقصود از ساختن این است که هیچ گونه سابقه قبلی از نوشته یا سند نباشد و مرتکب ان را ابتدا به ساکن به وجود آورده باشد. در این مورد جاعل به ساختن نوشته یا سند اعم از رسمی یا غیر رسمی اقدام می نماید. برای مثال به درست کردن یک شناسنامه، وصیت نامه و … دست می زند. ساختن نوشته یا سند یر خلاف حقیقت، در هر حال به صورت مادی تظاهر خارجی پیدا می کند و بایستی با سند و نوشته واقعی شباهت داشته باشد.
امضاء علامتی است که شخص در ذیل یک نوشته یا سند به منظور منتسب نمودن آن به خود می‌گذارد؛ و مهر دارای نوشته یا علامتی است که همانند امضاء انتساب یک سند یا نوشته را به شخص مدلل می سازد.
منظور از ساختن مهر یا امضای اشخاص حقوقی، منقوش نمودن مهر یا امضای دروغی و نادرست اشخاص ذیل نوشته می باشد.
جرم جعل در قانون-4
ب: خراشیدن یا تراشیدن
خراشیدن و تراشیدن شامل از بین بردن و محو یک جز در کلمه در سند یا نوشته است. خراشیدن و تراشیدن هر دو با وسایلی، چون تیغ و چاقو انجام می شوند، بدین نحو مرتکب حروفی را با کمک این وسایل از روی نوشته یا سند محو می کنند. تفاوت بین این دو مورد آن است که در خراشیدن بخشی از حروف کلمه و در تراشیدن کل کلمه محومی شود. نمونة حالت تراشیدن کل کلمة حسین از روی یک نوشته مثلاً از روی وصیت نامه است به این قصد که حسین از جمع موصی لهم خارج شود.
جرم جعل در قانون-4
ج: قلم بردن
در قلم بردن لزوماً چیزی به نوشته یا سند اضافه نمی شود ومرتکب ممکن است با استفاده از قلم بخش هایی از یک سند یا نوشته را ناخوانا کرده یا بر روی آن‌ها خط بکشد. «قلم بردن عبارت است از تغییر و تبدیل دادن حروف و کلمات با ارقام موجود بدون این که کلمه یا رقم جدید اضافه شود مثل تبدیل ۲ به ۳.»
جرم جعل در قانون-4
د: الحاق
این مورد شامل اضافه نمودن رقم و عدد، کلمه یا کلمات، علایم مخصوص دستور زبان در قسمت های خالی، بین سطور و یا بین کلمات یک نوشته یا سند که موثر در تغییر معنی است می باشد. در این قسمت چیزی به سند اضافه می‌شود مثلاً رقمی در مقابل چک گذاشته می‌شود.
الحاق به سه صورت می‌پذیرد:
الف:تغییر رقم یا حروف
ب:الحاق در محل محو شده
ج:الحاق کلمات یا سطور در بین سطور یا در خاتمه نوشته قبل از امضا یا صدور و حاشیه آن
ه: محو یا سیاه کردن و اثبات
منظور از محو کردن پاک کردن بخش هایی از نوشته با وسایلی مثل مداد پاک کن، لاک غلط گیری، آب، مواد شیمیایی و نظایر آنهاست و شامل سوزاندن و پاره کردن و بریدن نمی شود چرا که این دسته از اعمال شامل مواد ۶۸۱ و ۶۸۲ بنا به رسمی بودن یاعادی بودن خواهد بود. منظور از سیاه کردن سند، ناخوانا کردن بخش هایی از آن با وسایلی مثل جوهرمرکب، رنگ و نظایر آنهاست؛ و واژة اثبات در برابر ابطال قرار می گیرد و به عبارت دیگر اعتبار دادن به سندی باطل به نحوی از انحاء شامل اثبات می گردد به صورتی که اگرگذرنامه ای مهر ابطال خورد، با محو آن می توان دوباره از این گذرنامه استفاده نمود.
جرم جعل در قانون-4
بخش دوم:روش های پیشگیری از اقسام جرم جعل
پیشگیری عمومی یا کیفری، واکنشی است که پس از ارتکاب رفتار مجرمانه با استفاده از ابزار‌های کیفری از رهگذر نظام عدالت کیفری اعمال می شود و ریشه های جرم را تضعیف و قابلیت نظم پذیری را تقویت می کند. با در نظر گرفتن موازین علمی و مفهوم پیشگیری، می توان اعمال روش های پیشگیرانه را در قالب استفاده از کیفر به عنوان سلاح بازدارنده از تکرار جرم یا وقوع ابتدایی آن توسط مجرمان بالقوه، از طریق کارکرد ارعابی خود و با بهره گیری از یافته های جرم شناسی پیشگیرانه، به عنوان یکی از علوم مرکب تصور نمود.
پیشگیری غیر عمومی یا غیر کیفری قبل از وقوع جرم مد نظر قرار می گیرد. بدین نحوکه با شناسایی عوامل زمینه ساز در بروز جرایم، محیطی مناسب را جهت پیشگیری از جرایم ایجاد نمایند. بدیهی است توسل به روش هایی غیر از اعمال کیفر که وصف پیشگیرانه دارند گامی موثر در جهت کاهش جرایم در جامعه می باشند. لازم به ذکر است استفاده از روش های کیفری بدون فراهم نمودن شرایط مناسب محیطی، اقتصادی و اجتماعی موثر در کاهش جرم نمی باشد، زیرا این دو مورد لازم و ملزوم یک دیگر هستند.
منبع:خبرگزاری میزان