طبقهبندی درهای امنیتی
قسمت اول
در حال حاضر شرکت های بسیاری مشغول ساخت و عرضه درها و پنجره هایی هستند که دارای واژه ((ضد سرقت)) و امنیت و مقاوم هستند. عده ای نیز اقدام به واردات این درها می نمایند.
درهایی که با تنوع و شکل ها و مدل های مختلفی در بازار یافت می شوند و به فراخور نام و برند سازنده آن از قیمت های متفاوتی برخوردار هستند. برغم وجود چندین استاندارد داخلی در زمینه درها و پنجره ها، مواد و تجهیزات آنها، بطور خاص در مورد درهای ضد سرقت، استاندارد و دستورالعمل مشخصی عرضه نگردیده است و موسسات کنترل و نظارت نیز بر کیفیت ساخت و نحوه عرضه آن فعال نیستند؛ لذا مردم جهت تهیه یک در ضد سرقت مناسب نمی توانند به محصولات متنوع عرضه شده در بازار شناخت پیدا کرده و انتخاب مناسب داشته باشند. همینطور در شرکت ها و موسسات دولتی نیز درهایی بنام در امنیتی نصب شده است که به هیچ وجه امنیت لازم را فراهم نمی کند؛ لذا با وقوف به این مشکلات، تلاش شده در این یادداشت ها؛ الزامات و دستورالعمل های لازم برای درهای امنیتی تهیه و تدوین و ارائه نمائیم.
درهای امنیتی: براساس پژوهش های بعمل آمده در کشور انگلستان 73 درصد از ورودهای غیرقانونی به ساختمانها از طریق درهای ورود صورت گرفته است.
بالغ بر 25 نوع در برای ورود به ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. مهمترین این نوع درها، علاوه بر مقاومت در برابر عوامل طبیعی (مانند سرما و گرما و رطوبت و…)، در برابر ورود های غیرقانونی نیز مقاومت لازم را دارند. از نظر کاربرد معمولا درهای مقاوم برای دو هدف زیر بکار می روند؛
تعریف: درهایی هستند که در برابر ورود غیرقانونی و عدوانی افراد غیر مجاز، و عوامل طبیعی (مانند سرما و گرما و….) و فشارها و ضربات مکانیکی و فیزیکی، مقاومت لازم را داشته باشند.
درهای ایمنی: به درهایی گفته می شود که جهت کاربرد در موارد ویژه ساخته میشوند و وظیفه آنها محافظت در برابر عوامل ورود غیرقانونی یا عدوانی یا طبیعی (مانند سرما و گرما و….) و فشارها و ضربات مکانیکی و فیزیکی در یک محیط خاص است؛ از جمله این درها می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
- درهای ضدحریق
- درهای ضد انفجار و گلوله
- درهای ضد اشعه و گاز
- درهای زندان
- درهای گاوصندوق و خزانه
درهای مذکور خواص مشترکی با درهای امنیتی دارند ولی در اینجا تمرکز بروی درهای امنیتی است.
خصوصیات و مشخصات درهای امنیتی ضد سرقت
همانگونه که از نام آن مشخص است ((دری)) است که در برابر ورود و نفوذ سارقین، نسبت به هرگونه دستکاری و تخریب مقاوم است.
البته مقاومت در برابر بازشدن، بهطور طبیعی از یک سو ریسک سرقت و ورود غیر آشکار را افزایش داده و از سوی دیگر احتمالا سارقان را برای اقدامات مجرمانه خود منصرف مینماید.
تمام این خصوصیات مشروط به این است که ((در)) کیفیت لازم را دارا بوده و دارای یراق و قفل و چهارچوب مناسبی باشد و بهطور صحیح نصب شده باشد و مورد استفاده قرار گیرد.
تفاوت در ضدسرقت و ((در)) معمولی
در ضد سرقت نسبت به درهای معمولی که حتی دارای حفاظ آکاردئونی و قفل و بست مناسب نیز هستند از امنیت و ایمنی بالاتری برخوردار است.
در ذیل به پارهای از دلایل آن میپردازیم:
- چهارچوب درهای ضد سرقت با درهای معمولی تفاوت دارد. زیرا این نوع ((درها)) از چند طرف با چهارچوب به هنگام قفل شدن درگیر میشود.
- تعداد لولای به کار گرفته شده ((درهای ضد سرقت)) بیشتر از درهای معمولی است و بهصورت پنهان و غیرقابل دسترس در روی چهارچوب نصب شده اند.
- درهای امنیتی بهگونهای نصب میشوند که امکان اهرم کردن و از جا درآوردن آن وجود نداشته باشد.
- میان این درها ورقههای فولادی بکار رفته که از شکستن و سوراخ شدن در جلوگیری مینماید.
- وجود عایق درون این درها از ورود سرما و گرما و گرد و غبار جلوگیری مینماید.
- محل نصب قفلهای روی آن با یراق فولادی پوشش داده میشود که امکان دسترسی به قفل را کم مینماید.
- رویه درهای ضد سرقت ضد خش بوده و در رنگها و طرحهای متنوعی ساخته می شوند.
- درهای ضد سرقت قابلیت نصب یراقآلاتی مانند چشمی، زنجیر، کوبه و غیره را نیز دارند.
اجزای تشکیلدهنده ((در)) ضدسرقت
بهطورکلی اجزای اصلی در ضد سرقت عبارتند از: ساختار (Estructura)، چهارچوب، پنل یا رویه، یراقآلات
الف: ساختار (Estructura)
استراکچر: همان شاسی ((در ضدسرقت)) است که اجزای دیگر روی آن سوار میشود. هرچه این بدنه قوی تر ساخته شود به همان میزان، امنیت در افزایش می یابد.
- اجزای استراکچر:
- کلاف فلزی ساختهشده از پروفیل فولادی؛
- لایه دری فلزی باضخامت 1/5 میلیمتر جهت بالا بردن مقاومت آن در برابر نفوذ و خرابکاری سارقین؛
- لایه عایق: این لایههای عایق در میان در قرار میگیرد تا از نفوذ سر و صدا، سرما و گرما جلوگیری نماید. جنس این لایهها معمولاً از عایق پشم سنگ با نقطه ذوب 1300 درجه سانتیگراد و تحمل گرمایی 750 درجه و تحمل برودتی 30- درجه سانتیگراد است.
- عایق پشم شیشه (Glass Wall): عایق مناسبی ساختهشده از سنگ سلیس و الیاف نازک شیشه که در مقابل عبور گرما و سرما مقاومت مناسبی دارد.
- عایق پلی استایرین (Poly Styvelle): که با نام یونولیت در کشور ما شناخته میشود یک نوع پلیمر سفید رنگ متخلخل که در بستهبندی و عایقکاری کاربرد دارد.
ب: چهارچوب در ضد سرقت
چهارچوب ها یکی دیگر از مهمترین اجزای ((در ضد سرقت)) است و معمولاً از ورق فولادی ضد زنگ با ضخامت (5/1 الی 2 میلیمتر) و عرض هفت سانتیمتر ساخته میشود و تأثیر بسیار زیادی در استحکام در دارد. امنیت در ضد سرقت تا حد زیادی وابسته به چهارچوب و دیواری که این چهارچوب در آن تعبیه می گردد؛ دارد.
جهت بالا بردن استحکام چهارچوب قسمت خالی پشت آن بوسیله تزریق سیمان پر می گردد؛ در داخل چهارچوب فضاهای خالی برای زبانه قفل و وسیله های تقویت کننده آن و نصب زنجیر در باید لحاظ شود.
- لولا: یکی دیگر از اجزای اصلی در ضد سرقت است که بهطور عادی روی درهای ضدسرقت به تعداد 4 عدد نصب میگردد.
اگر در به طور کامل و 90 درجه باز نشود این لولاها قابلمشاهده نیستند. این لولاها از بهترین آلیاژ فلزی ساختهشده تا بتواند سنگینی درهای ضد سرقت را تحمل نماید.
لولاها انواع متنوعی داشته و کاربردهای مختلفی دارند.
برای جلوگیری از در آوردن پین لولا، می توان از پیچ یا جوش دادن دو سر پین به لولا مانع خارج نشدن آن شد.
شکل 1: نحوه ایمن کردن لولا در
- پیچ لولا: اینگونه پیچ ها باید در برابر ضربه و خمش مقاوم و طول آنان بلند باشد تا مانع از در آوردن لولا براحتی گردد.
- بدنه: بدنه درهای ضد سرقت از یک ورق فلزی بسیاری مستحکم با ضخامت دو میلیمتر ساخته شده و با رنگ کورهای الکترواستاتیک رنگآمیزی می شوند.
- قاب زبانه: این قاب ها از جنس استیل و بسیار مقاوم بوده که برای نگهداری زبانه قفل در 4 نقطه از در ضد سرقت قرار داده می شوند.
- نوار درزگیر: اینگونه نوارها از جنس لاستیک بوده و جهت جلوگیری از نفوذ گرد و غبار یا حرارت و سر و صدا به روی همه چهارچوبها تعبیه میگردد.
- زنجیر در ضد سرقت، چشمی و قفل پستچی و در کوب: اینا ابزارهای جانبی بر روی درهای ضد سرقت هستند که به صورت اختیاری میتوان بر روی چهارچوبها نصب گردد.
ج: پنل یا رویه ضدسرقت:
روکش ضد سرقت از نظر ظاهری یکی از اصلیترین اجزای در ضد سرقت است که تأثیر زیادی روی زیبایی و ظاهر آن میگذارد و از جنسهای مختلف و در مدلها و رنگهای متنوع در بازار عرضه میگردد.
ج-1-1) رویه برجسته لوکس در ضد سرقت
این رویهها از جنس MDF هایی با ضخامت ۸ یا ۱۰ میلیمتر همراه با رویه چوب راش یا گردو و با چسباندن پروفیلهای روکش شده ساخته میشوند. رویه بعضی از درهای ضد سرقت ایرانی معمولاً ۸ میلیمتر و بعضی تا ۱۰ میلیمتر هستند. این رویهها پس از نصب بر روی در ضد سرقت؛ باید رنگآمیزی شوند.
ج-1-2) رویه برجسته اکونومی در ضد سرقت
ابتدا MDF باروکش راش یا گردو روکش شده سپس قطعاتی از MDF با طرحهای مختلف که با دستگاه CNC طرح داده شده روی MDF اصلی چسبانده میشود، رویه در ضد سرقت بارنگ پلی آورتان یا پلیاستر نقاشی میگردد، ضخامت MDF رویه در این حالت معمولاً ۸ میلیمتر است و طرح رویه در سمت داخل ساختمان از نوع CNC انتخاب میگردد.
روکش چوب در ضد سرقت CNC ابتدا با MDF به ضخامت ۸ میلیمتر با روکش راش یا گردو پوشیده شده و سپس در دستگاه CNC طرحهای مختلف روی آن حکاکی میشود، سپس رویه در پلی آورتان یا پلیاستر نقاشی میگردد. لازم به توضیح است معمولاً طرح رویه در سمت داخل ساختمان؛ از نوع CNC انتخاب میگردد.
این رویه ها نیازی به نگهداری ندارند. و به این معنی است که رویه PVC در مقایسه با سایر رویه درگذر زمان از لحاظ ماندگاری رنگ و نگهداری نسبت به روز اول خود هیچ فرقی نمیکند و نیازی به نگهداری ندارد.
ج-1-5) رویههای در ضد سرقت نوع ملامینه
این نوع رویهها از MDF هایی به ضخامت ۵ تا ۸ میلیمتر ساخته میشوند. یک ورق نازک ملامینه روی این رویهها پرس میشود.
د: یراقآلات
یراقآلات هم جزو مهم درهای ضدسرقت هستند که هرچه باکیفیتتر باشند کیفیت و امنیت در ضد سرقت بالا میشود.
قفل: مهمترین و اصلیترین اجزاء ((در)) امنیتی است و بدون قفل مقاوم، در ضدسرقت مفهومی ندارد.
دستگیره: چنانچه دستگیره مناسب نباشد، باز و بسته کردن این در سنگین با مشکل مواجه میشود لذا علاوه بر زیبایی باید دارای جنس و کیفیت عملکرد مناسب باشد.
1- چارچوب در از جنس فولاد نرم با ضخامت ۱۸ سانتیمتر و قطر ورق ۱.۸ میلیمتر که بهصورت طرح دار یا تخت است.
2- ضخامت لنگه در ۷۰ میلیمتر و قطر ورق ۰.۹ میلیمتر که با عرض ورق ۴۸ سانتیمتر بهصورت یکپارچه توسط دستگاه رول فرمینگ، فرم داده میشود.
3- پوشش چارچوب و در با رنگ الکترواستاتیک کورهای رنگ آمیری می شود.
4- دوام بسیار بالای رنگ چارچوبها به دلیل الکترواستاتیک بودن و جرمزدایی قبل از مرحله رنگآمیزی آنها است.
5- ساختار داخلی در، از ورق آهنی یکپارچه با ضخامت ۱ میلیمتر که با پلهای استحکام دهنده U شکل تقویت شده اند تشکیل شده است.
6- ساخت لنگه در با دستگاه رول فورمینگ بوده و به صورت کاملاً خمکاری و بدون جوش و برش صورت می گیرد.
7- رویه در از ورق MDF به ضخامت ۸ میلیمتر است.
8- برای مقابله با ورود صدا، فضای خالی بین MDF و فلز را با یونولیت پر کرده و درها نسبت به صدا عایق بندی می شوند.
9- درها دارای قفلسویچی و امنیتی بوده و هرکدام به سه زبانه اهرمی مجهز هستند.
10- این درها ۳ عدد لولای مخفی قابل تنظیم دارند.
11- دور تا دور لنگه در از نوار درزگیر جهت عایق صدا و گرد و غبار چسبانده می شود.
۱۲- سعی می شود کلیه یراقآلات استفاده شده در درها از برند معتبر باشد.
۱۳- رویههای در با روکش طبیعی راش، لامینت، رویه رنگی و PVCاست.
۱۴-برای زیبا سازی درها از طریق دستگاههای تمام اتوماتیک CNC طرحهای متنوع ایجاد می گردد.
۱۵- درها می توانند دارای چشمی، در کوب، دستگیره ثابت و متحرک شوند.
۱۶- زاویه بازشوی درها به صورت حداکثری است. (یک متر بازشو مفید).
۱۷-این درها به دلیل داشتن لولای مخفی پشت لنگه از امنیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا سارقین نمی توانند حتی با حذف لولا لنگه در باز نمایند.
۱۸- قابلیت نصب آسان در کلیه مراحل ساخت به دلیل امکان نصب بافریم و بدون فریم.
۱۹- چارچوبها در سه نوع طرح دار، تخت و طرح جدید ساخته میشوند.
۲۰- وزن کل در ۱۰۰ کیلوگرم.
۲۱- اندازه استاندارد چارچوب تخت: ۲۱۳ × ۱۱۵ سانتیمتر است.
۲۲- اندازه استاندارد چارچوب پرواز دار ۲۱۶ × ۱۱۸ سانتیمتر است.
در بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی مهمترین استانداردهایی که درباره در امنیتی در حال پیاده شدن و اجراء است به شرح زیر است:
- استاندارد 1627EN جهت طبق بندی درهای امنیتی
- استاندارد 1628 EN جهت آزمونهای بارگذاری استاتیک درها و پنجرهها، کرکره توری و دیوارهای پردهای
- استاندارد 1629 EN جهت آزمونهای بارگذاری دینامیک درها و پنجرهها، کرکره توری و دیوارهای پردهای
- استاندارد 1630 EN آزمون مقاومت در برابر سرقت دستی درها و پنجرهها، کرکره توری و دیوارهای پردهای
هدف و دامنه کاربرد: این استاندارد راهنمای عمومی جهت انتخاب درهای مقاوم در برابر سرقت ورودهای غیرقانونی و عدوانی است و شامل درهای ایمنی خاص نمی گردد.
- این استاندارد برای کلیه سازمانها و وزاتخانه های دولتی و وابسته به دولت کاربرد دارد و مفاد آن جهت خرید و نصب درهای امنیتی می بایست رعایت شوند.
- کارخانجات سازنده و یا واردکننده های این در و پنجره ها و اتحادیه های مربوطه ملزم به رعایت این استانداد هستند.
این استاندارد اروپایی؛ الزامات و سیستمهای طبقهبندی را برای مقاومت در برابر سرقت مجموعه درهای مخصوص تردد پیاده، پنجرهها ( شامل: کرکره برقی، شبکه ای توری پیچ، کرکره دستی) را تعیین میکند.
استاندارد زیر برای ابزار باز کردن درهای ورودی در انواع زیر قابل استفاده است:
-دستگیره اهرمی معمولی، لولا یکطرفه، لولا دو کاره چپ راست بالا پایین، معلق از وسط کار یا دو مکانیزمه، کشویی (افقی و عمودی) و غلطکی یا تک مکانیزمه یا دستگیره زیر خور، درهای غیربازشو، و همچنین سازههای ثابتی مانند صندوق پستی و مراسلات آن و تهویه توری شکل را شامل میشود.
استاندارد، الزامات خاص مقاومت در برابر سرقت یک در و پنجره ساختمان را مشخص میکند.
این استاندارد، مقاومت قفلها و سیلندرها را در برابر حمله با ابزار piking یا ورود به قفل و یا قفلهای بتن ریزی شده پیش ساخته، محصولات ساختمانی مقاوم در برابر حمله، الکترونیکی یا الکترومغناطیسی با استفاده از روشهای حمله از بین برنده این ویژگیها را به شکل مستقیم پوشش نمیدهد.
تذکر 1( قطعات مکانیکی محصولات ساختمانی مقاوم در برابر سرقت الکتریکی، الکترونیکی و الکترومغناطیسی را میتوان بدون داشتن نیروی الکتریسیته آزمایش کرد.
این استاندارد برای درها، گیت ورودی و موانع با هدف نصب در مسیر هر فرد، و نیز مواقعی که هدف تردد برای ورود امن کالا و وسایل نقلیه همراه فرد در تاسیسات صنعتی، تجاری و مسکونی تحت پوشش EN 13241-1 است، قابل استفاده نیست.