استانداردهای انتخاب قفل
معمولا در هنگام خرید هر وسیله ای لازم است معیارهایی را در نظر بگیریم یکی از این معیارها که میبایست مورد توجه قرار گیرد، وجود علامت استاندارد بر روی وسیله است شرکت استاندارد برای هر محصولی آیتم هایی را در نظر می گیرد. پس از تولید محصول و بررسی آیتم های مشخص شده، اگر وسیله دارای شرایط تعیین شده باشد کالایی استاندارد محسوب میشود.
حال اگر مسئله امنیت و حفاظت در میان باشد فرد خریدار باید بیش از پیش به این موضوع توجه کند. این در حالی است که وقتی شخص برای خرید چنین محصولی به بازار وارد می شود با تنوع بسیار زیاد قفل در بازار مواجه می گردد گستره قفل هایی که در دسترس خریداران قرار دارد بسیار وسیع است. از طرفی انتخاب غیر حرفه ای یک قفل می تواند عواقب خطرناکی را به دنبال داشته باشد ممکن است دو قفل را در بازار بیابیم که از نظر ظاهر تقریبا شبیه به هم بوده ولی از لحاظ آیتم های امنیتی بسیار متفاوت باشند. پس برای اینکه انتخاب مناسب تری داشته باشیم لازم و ضروری است که ابتدا مقوله قفل را شناخته و بعد قفل مناسب خود را تهیه کنیم به همین منظور انواع قفل های عمومی که در بازار موجود است را اجمالا بررسی می کنیم.
همه قفلها از ۴ بخش اصلی تشکیل شده اند. پوسته قفل یا بدنه ، کلید یا مکانیزم قفل ، مکانیزم زبانه یا بولت محفظه زبانه
پس ابتدا بصورت جداگانه به هر یک از این موارد میپردازیم.
استانداردهای انتخاب قفل
در بازار به طور متداول سه نوع پوسته و بدنه قفل وجود دارد.
اولین مدل را در فارسی و زبان عامیانه لادری می گویند. معمولا طریقه استفاده از این نوع قفل این گونه است که جای آن در داخل درب یا پنجره خالی شده و این قفل در داخل قرار می گیرد سپس دستگیره بر روی درب بسته شده و زبانه این قفل توسط دستگیره باز و بسته می شود البته این قفل ها دارای زبانه دوم نیز می باشند که توسط کلید باز و بسته خواهد شد. در لادری های قدیمی تر قفل دوم نیز در داخل لادری تعبیه و توسط کلیدهای تیغه ای باز و بسته می شد. اما در نوع های جدید آن محلی برای قرار گرفتن قفل با کیفیت تر تعبیه شده است.
گونه دوم بدنه قفل را قفل عمومی یا درب حیاطی می گویند این گونه از قفل ها معمولا از داخل محیط بر روی درب یا پنجره بسته شده و از بیرون به قفل دسترسی وجود ندارد در برخی از موارد از این قفل به عنوان شب بند بر روی درب های داخلی استفاده می شود.
گونه سوم نیز قفل آویز است. این نوع از قفل ها نیز کارایی و کاربرد بسیاری دارد. قفل آویز به قفلی گفته می شود که به جای زبانه دارای کمانی است که این کمان باز یا بسته می شود. قفل آویز معمولاً به جایی بسته نمی شود و قابل حمل است.
قفل های آویز نیز خود به دو دسته تقسیم می شوند قفل های با کمان منحنی و بدون حفاظ و قفل هایی با کمان مستقیم و صاف که در اصطلاح عامیانه به آنها کتابی گفته می شود. غالباً در قفل های آویز هرچه فضای داخل کمان محدودتر باشد قفل در برابر حمله اهرمی به کمان مقاوم تر و ایمن تر است.
حال به سراغ انواع مکانیزم قفل و کلید می رویم به طور کلی انواع مکانیزم موجود در بازار به دو دسته تقسیم می شود. دسته اول قفلهای اهرمی نامیده میشوند.
در این گونه از قفل ها بر روی کلید تعدادی شکاف وجود دارد و هنگامی که کلید داخل قفل می رود در اولین چرخش خود تعدادی اهرم را به سمت بالا حرکت می دهد. این در حالی است که وقتی کلید یک دور کامل میزند زبانه قفل را جا به جا می کند.
دسته دوم قفل های سیلندری هستند در قفل های سیلندری مکانیزم به طور معمول به این صورت است که بر روی کلید دندانه هایی وجود دارد هنگامی که کلید وارد قفل می شود ساچمه ها را به سمت بالا حرکت می دهد حال اگر ساچمه ها در جای مناسب قرار گیرند کلید می تواند داخل قفل گردش کند.
استانداردهای انتخاب قفل
در هر دو قفل تنوع تعداد کلید وابسته به تعداد و انواع ساچمه ها و اهرم ها می باشد. هرچه این تعداد و تنوع بیشتر باشد امنیت قفل بالاتر رفته و نفوذ به آن برای افراد سودجو مشکل تر خواهد بود کمینه این تعداد برای یک قفل ایمن تعداد ۵ پین یا اهرم است.
در تمامی قفل ها زبانه ای طراحی می شود که از داخل بدنه قفل بیرون آمده و در محفظه زبانه جای می گیرد. در بسیاری از موارد این زبانه از فولاد سخت شده است تا در برابر ضربه و برش مقاوم باشد. البته نمود این زبانه در قفل های آویز همان کمان قفل می باشد.
محفظه زبانه نیز به بخشی از قفل گفته می شود که بر روی لنگه یا بخش دیگر درب و یا پنجره بسته می شود و هنگامی که زبانه
از داخل قفل بیرون می آید وارد آن محفظه شده و مانع از باز شدن درب می گردد. این قسمت نیز باید به اندازه ای مقاوم باشد البته که با ضربه از جای خود خارج نشده و درب مورد نظر باز نگردد.
باید توجه داشت که ایمنی و قابل اطمینان بودن یک قفل را نمی توان به راحتی و با بررسی ظاهری آن، تأیید یا رد کرد. برای نظر دادن راجع به صلاحیت و میزان امنیت یک قفل می بایست تست ها و بررسی های بسیاری را بر روی آن انجام داد. به منظور استانداردسازی قفل در سراسر جهان برخی از شرکت های معتبر با انجام تست های متفاوت و متنوع قفل های مختلف را طبقه بندی می کنند. این موضوع باعث می شود تا خریدار از نوع خرید خود مطلع بوده و بداند قفلی که خریداری می کند به چه میزان می تواند از اموال و دارایی او محافظت کند. متاسفانه فعلا در کشور ما این استاندارد وجود ندارد.
منبع: فصلنامه شیار